تغذیه/خوردوخوراک در ماه رمضان

تغذیه/خوردوخوراک در ماه رمضان


یکی از فرایض دینی مسلمانان ، بحا آوردن امر روزه و پرداختن به اصول آن در ماه مبارک رمضان است که منجر به ایجاد تغییرات روحی و جسمی در فرد می شود . از جملۀ .........................

تغذیه/خوردوخوراک در ماه رمضان


یکی از فرایض دینی مسلمانان ، بحا آوردن امر روزه و پرداختن به اصول آن در ماه مبارک رمضان است که منجر به ایجاد تغییرات روحی و جسمی در فرد می شود . از جملۀ ساده ترین اثرات روزه ، تغییر در تعداد و وعده های غذایی و زمان مصرف آن است که اگر در محدودۀ زمانی تعیین شده از مقدار کافی مواد غذایی و مایعات استفاده نشود ، به طور قطع مشکلاتی نظیر : اختلالات گوارشی ، عصبی و ... به همراه خواهد داشت و به طور طبیعی بخش تغذیۀ روزه دار در مورد گروه های خاص ، نظیر ، مادران شیرده ، نوجوانان ، افراد بسیار لاغر و سالمندان و همچنین افرادی که بیماری های خاص نظیر دیابت و .... دارند بایستی مورد توجه ویژه قرار گیرد و اگر هر یک از این افراد طبق نظر پزشک به دنبال روزه داری دچار عوارض و یا ایجاد صدماتی برای بدن آنها شوند بایستی از روزه داری خودداری کنند . در مقابل برای یک فرد سالم ، روزه داری می تواند کمک شایانی برای حفظ سلامت دست یافتن به وزن مناسب ، کاهش ذخایر چربی بدن و در واقع مصرف ذخیره های چربی قدیمی و جایگزین آن پس از ماه مبارک رمضان شود . حتی در این ماه گردش خون در دستگاه گوارش در ساعت هایی از روز کاهش یافته که می تواند باعث افزایش گردش خون در بقیه نقاط بدن ، از جمله سیستم مغز و اعصاب و ... شود . روزه دار بایستی به سه اصل : تنوع تعادل و تناسب دقت کرده ، در فاصله بین افطار تا سحر از تمامی گروه های غذایی با توجه به اصول ذکر شده مصرف کند . اغلب در فرهنگ ایرانی زمان افطار پیش غذاهایی نظیر : شله زرد ، حلوا ، زولبیا و بامیه و ... است که ترکیبی از دسته چربی ها و نشاسته و قند می باشد . مصرف نا متعادل آنها نه تنها باعث افزایش دریافت کالری و افزایش وزن پس از ماه رمضان نیز می شود . از طرف دیگر مصرف ناکافی منابع انرژی و نبود ذخایر پروتئینی بدن به عنوان منبع انرژی و تحلیل بافت های عضلانی و ضعف بدن می شود . بدن انسان علاوه بر تأمین نیاز انرژی احتیاج به منابع پروتئینی برای جایگزینی و ساخت بافت ها و سلول های جدید ، چه در زمان ترمیم و چه در زمان رشد ، دارد . اگر منابع انرژی به میزان مناسب تأمین نشود و یا منابع پروتئینی به مقدار مناسب مصرف نشود ، مشکلات خاص خود را ایجاد خواهد کرد . در شرایط عادی آنچه در مورد تعداد وعده های غذایی توصیه می شود سه وعده اصلی و دو تا سه میان وعده است . در ماه رمضان با توجه به تفاوت فاصله زمانی بین افطار تا سحر در ماه های مختلف ، تعداد وعده های اصلی را دو تا سه وعده و میان وعده را نیز دو تا سه وعده توصیه می کنند . در پاییز و زمستان بهتر آن است که زمان افطار از غذای ساده ( نان و پنیر و سبزی و چای شیرین ) استفاده کرد و حداکثر دو تا سه ساعت بعد از آن شام را صرف کرد و به دنبال آن وعدۀ سحری است که هرگز نباید حذف شود . بهترین غذاهایی که در وعدۀ سحر می توان مصرف کرد ترکیبی از غلات ، حبوبات ، لبنیات و مایعات است ( پلو + ماست + خورشتی که دارای حبوبات و گوشت سفید یا قرمز باشد ) و حتی الامکان از سرخ کردن آن خودداری شود . در فاصله بین افطار تا شام وسحر از میوه ، نوشیدنی با دمای مناسب و قند های ساده و تنقلات می توان در حد اعتدال استفاده کرد . آنچه مهم است اجتناب از مصرف مایعات زیاد همراه وعده های اصلی ، پرهیز از مصرف حجم زیاد غذا در هر وعده و توجه به مصرف سبزی ها ، میوه و لبنیات است . هنگام افطار آنچه حائز اهمیت است مصرف مایعات گرم برای شروع افطار ، همراه خرما و اجتناب از مصرف آب یا نوشیدنی خنک غذاهای سرخ شده و سنگین است. مصرف بیش از اندازه و نامناسب غذاهای چرب و پر ادویه باعث تشنگی زیاد و علاوه بر آن دریافت کالری زیاد از اندازه خواهد شد و مشکلات گوارشی را تشدید می کند . در مقابل ، همان طور که اشاره شد کم خوری و عدم توجه به دریافت مناسب مواد مورد نیاز بدن نیز می تواند باعث افت فشار خون ، افت قند خون ، بی حالی شدید و..... شود . به روزه داران به ویژه کودکان و نوجوانان و ورزشکاران که اغلب به فعالیت های بدنی و ورزش اهمیت می دهند ، به کم کردن میزان فعالیت در زمان روزه داری و توجه به مصرف مناسب غذا و مایعات و املاح در فاصله بین افطار تا سحر توصیه می شود . پرداختن به میزان استراحت و ساعت خواب نیز در مدت روزه داری دارای اهمیت است . مصرف سبزی ها و میوه ها نه تنها به تأمین املاح و ویتامین های مورد نیاز بدن کمک کرده بلکه از ایجاد یبوست و مشکلات این چنینی نیز جلوگیری می کند . چگونگی غذا خوردن ، صرف وقت کافی و جویدن کافی غذا ، از جمله موارد در مجموعۀ رفتارهای غذایی است که باید مورد توجه قرار گیرد ، زیرا عدم توجه به آنها می تواند باعث ایجاد و یا تشدید مشکلات گوارشی شود . برای ایجاد و یا تشدید مشکلات گوارشی شود . برای مثال : مصرف بیش از اندازه مایعات همراه غذا باعث رقیق شدن شیرۀ معده و آنزیم های گارشی شده و در نتیجه کاهش اثر آنها و سوء جذب را به دنبال خواهد داشت . افراد با بیماری های خاص نظیر دیابت ، حتمی بایستی زیر نظر پزشک و متخصص تغذیه به روزه داری نداشته باشند بایستی از جهت دریافت کافی مواد غذایی و مایعات مورد توجه قرار گیرند . آنچه مهم است پرداختن به نفس روزه داری و تعمق در آن است .

مرضیه مقیمی ، کارشناس تغذیه


نظرات 0 + ارسال نظر
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد